Over twee weken dient de provincie Zuid-Holland een cruciaal plan in bij het Rijk met een poging om uit de stikstofcrisis te komen. “Wat het vooral nu moeilijk maakt is dat elke oplossing die we aandragen meteen een rechtszaak oplevert. We hopen met dit nieuwe plan dat er wél ruimte komt voor bedrijven, de haven, maar ook de huizenmarkt om weer te kunnen bouwen”, zegt Jeannette Baljeu, gedeputeerde in de provincie Zuid-Holland.

We spreken gedeputeerde Baljeu even aan de telefoon, want ze zit midden in de coalitie onderhandelingen op het provinciehuis. “Alleen zondag heb ik een beetje tijd voor mijzelf, dat is even niet anders en vind ik ook niet erg. Er moeten nu hele belangrijke zaken worden geregeld.”

Deze zomer gaat het Rijk het plan, een voorontwerp, van de provincie Zuid-Holland bestuderen of dit een manier is om (gedeeltelijk) uit de stikstofcrisis te komen. Volgens Baljeu moet er vooral ruimte komen in de stikstof wetgeving: “Met dit nieuwe plan kijken we echt per gebied. De kleigrond op Flakkee is wat anders dan de zandgronden bij Den Haag. We willen dan dus kijken per gebied naar de stikstof (on)mogelijkheden”, zegt Baljeu.

‘Meer regels maken het spannend’
Verdergaande regels maakt het voor de industrie steeds moeilijker. “De industrie wil echt stappen zetten, maar er komen steeds meer regels, of meer eisen of het wordt duurder. Dat staat écht de vergroening in de weg. Het level playing field zakt dan weg”. Zo wordt er ook gesproken over mogelijke heffingen op non-energetische stoffen, dat zou voor alleen Nederland niet goed zijn voor de concurrentie positie van onze industriële clusters.

Het belangrijkste dat volgens Baljeu nu acuut nodig is in de stikstofcrisis, is ruimte in de stikstof wetgeving. “Kunnen bedrijven bijvoorbeeld geen voorschot nemen op stikstof ruimte om transitie in te zetten? Omdat ze dan nu kunnen vergroenen en later minder stikstof uitstoten?’

“Bedrijven kloppen aan mijn deur’
Op dit moment is de ruimte volgens Baljeu nihil, maar er zijn wel dingen mogelijk. “Bedrijven willen graag. We kijken per geval specifiek. Bedrijven kloppen zeker aan mijn deur. Soms kan het, soms niet. We kijken ook bijvoorbeeld naar intern salderen, dus intern op ander vlak minder stikstof uitstoten, zodat je wel ruimte krijgt binnen je uitstoot om toch uit te breiden of tijdelijk meer uit te stoten vanwege het vergroenen van je bedrijf”

Baljeu geeft aan dat het per bedrijf wel gigantisch kan schelen wat mogelijk is. “Een bakker in Rotterdam kan in het centrum altijd uitbreiden, maar een bedrijf naast een Natura 2000 gebied wordt lastig”. Er worden volgens Baljeu nog wel vergunningen uitgegeven, maar bijvoorbeeld in Den Haag voor woningbouw is dat al moeilijker, daar ligt bijna alles stil. Met dit voorontwerp – wat we 1 juli gaan indienen – hopen we een eerste stap te maken om de natuur te herstellen en wel weer dingen te kunnen doen.

Na de zomer komt het Rijk met een eerste reactie op het plan. “Dan gaan we weer met gebieden aan de slag en Hopelijk wordt dan alles goed vastgesteld begin 2024”. Het wordt een uitvoeringsprogramma van 10 jaar.

Kan de waterstof economie wel uitrollen vanwege stikstofcrisis?
Rotterdam wil graag koploper zijn in de waterstof economie en in de transitie grote industriële havens en gebieden om vormen. “We zijn mooie stappen aan het zetten. Shell en BP investeren hier in Rotterdam in de waterstof economie. We zijn al jarenlang dé energie haven van Europa, dan moet dat omvormen nu ook lukken met waterstof”.

Er wordt volgens Baljeu momenteel gekeken om grote waterstof pijpleidingen aan te leggen naar Duitsland, zodat Rotterdam de positie als energieleverancier kan behouden. “Er komt straks ook veel energie aan via windmolenparken op zee, dit wordt dan omgezet naar waterstof. Dat hebben we vooral ook nodig voor gebruik in het Haven industrieel complex, maar met import erbij kunnen we waterstof gaan leveren aan de rest van Europa”, zegt Baljeu.

De stikstofcrisis zit de aanleg van waterstof fabrieken inderdaad in de weg, volgens Baljeu: “Het hangt van de effecten op de natuur af tijdens de bouwfase. Dit zit de vergroening wel in de weg en is dus zeker een probleem”.

Wanneer aan de slag?
De onderhandelingen voor de nieuwe coalitie in Zuid-Holland zullen mede gaan bepalen hoe voortvarend de Provincie uit de stikstofcrisis kan komen. Tipje van de sluier? “Het zijn spannende tijden, ik hoop weer terug te mogen komen met mooie vraagstukken in de Rotterdamse regio.” Voor de zomer hoopt Baljeu klaar te zijn met de onderhandelingen.