Onderweg spreken we Allard Castelein via Teams in zijn auto, gereden door zijn chauffeur en onderweg naar… die andere stad in Nederland. ‘Met alle energie die ik heb, werk ik keihard tot aan de laatste dag om problemen om te zetten in uitdagingen en oplossingen”, zegt Allard Castelein. Na bijna 10 jaar CEO van het Havenbedrijf te zijn geweest, stopt hij op 15 juli, maar wel zonder definitieve opvolger.

Binnenkort verlaat Castelein dus de Rotterdamse haven, die volgens de topman voor grote opgaven staat zoals de energietransitie, stikstofreductie en schaarse ruimte. “Er zijn zeker een aantal heikele onderwerpen, maar ik heb ontzettend veel vertrouwen in de toekomst van de haven. De bereidwilligheid van bedrijven om te veranderen is groot”, zegt Castelein.

Om gelijk de koe maar bij de horens te vatten vragen we Castelein naar de stikstofdiscussie. “Ik onderken dat de biodiversiteit achteruit gaat, dus we zullen hiervoor een oplossing moeten vinden. Waarbij we niet uit het oog mogen verliezen dat de energietransitie, waaronder het verduurzamen van bedrijven, niet gaat slagen zonder ruimte in de stikstofregelgeving. Ik heb dat vaak genoeg gezegd, ook in Den Haag”, zegt Castelein.

Olifant in stukjes eten
De haventopman vergelijkt het met het eten van een olifant. Castelein: “Ik snap dat het bestuurlijk lastig is. Dit probleem oplossen, kun je niet in één keer doen, maar in kleine beetjes lukt het wel. Dat is wel irritant voor het bedrijfsleven, want het duurt al te lang. Dus organiseer ondertussen ruimte zodat bedrijven investeringen kunnen doen die Nederland duurzamer maken. Zoals onlangs bij SIF is gebeurd.”

Op 1 juli dient de provincie Zuid-Holland een plan in bij het kabinet waarmee ruimte moet worden gemaakt in de stikstofdiscussie. Dit betreft een plan voor woningbouw, landbouwbedrijven, maar dus ook de haven. “We hebben over dat laatste onderdeel meegedacht, ook over wat wij kunnen doen, dus ik heb dus goeie hoop dat het Rijk ons daarvoor de ruimte gaat geven. Ze voelen de urgentie in Den Haag, anders lopen we echt risico’s voor de klimaatopgave en het vestigingsklimaat”. Castelein is duidelijkover dit onderwerp, maar wat blijft hem verder bij na 10 jaar Havenbedrijf?

Haven maakt positieve impact
We vervolgen ons gesprek, terwijl op de achtergrond de platanen van de Rotterdamse wegen, goed herkenbaar te zien zijn door de achteruit. “Het hele mooie van het werk dat ik heb mogen doen, is dat er zoveel verschillende dimensies aanzitten. Daardoor kan ik niet één ding noemen, dat meen ik oprecht. Dat komt recht uit het hart. Ik heb dozijnen aan goede en mooie herinneringen aan de Rotterdamse haven”, glimlacht Castelein.

De vraag wordt nog een keer gesteld en Castelein antwoordt: “Wat er eigenlijk bovenuit stijgt is de positiviteit, trots en energie, die er zit bij het bedrijfsleven en bij het Havenbedrijf.”

De saamhorigheid binnen het havencomplex is volgens de topman dan ook erg hoog. De hele haven is (slim) met elkaar verbonden. Castelein: “Het ecosysteem maakt de haven. Daar zit zoveel professionaliteit en kwaliteit, dat is iets wat ontzettend krachtig is en wat we moeten blijven koesteren. Voor mij is de afdronk van tien jaar haven eigenlijk: wat een prachtig ecosysteem van mensen, bedrijven, infrastructuur, historie en toekomst. Samen wordt er iedere dag weer gewerkt om die haven beter te maken.”

In de afgelopen tien jaar heeft de haventopman de koers van het havenbedrijf, en daarmee de haven, zien veranderen. “We hebben het hijgerige van streven naar steeds grotere volumes, verzet naar werken voor een hoger doel: positieve impact op de stad, het havencomplex, de economie en de maatschappij. Dat drijft mij en dat doen onze medewerkers met passie. Net als het ombouwen van problemen naar uitdagingen en oplossingen. Ik ben ontzettend enthousiast over onze organisatie; van de mensen die de kademuren onderhouden tot de commerciële afdeling. Ik loop daardoor regelmatig met een glimlach door de gangen van ons bedrijf.”

Derde Maasvlakte of de lucht in?
Positiviteit is er dus genoeg bij de CEO, toch staat de haven onder druk van allerlei natuurorganisaties, en is het puzzelen met de beschikbare ruimte. “We geven delen van de haven terug aan de stad. Tegelijkertijd geven we grond uit aan nieuwe bedrijvigheid. De ruimte wordt daardoor steeds schaarser. Dat vraagt om creativiteit. Binnenkort openen we bijvoorbeeld logistieke gebouwen met meerdere etages. De bouwplannen zijn inmiddels goedgekeurd”, zegt Castelein.

De haven gaat volgens hem dus op sommige plekken de lucht in. “We zitten met de transitie in een overgangsfase. De vraag naar olieproducten neemt weliswaar af, maar is nog niet verdwenen. Ondertussen ontstaat ook vraag naar nieuwe brand- en grondstoffen. Het kan dus zijn dat we tijdelijk nog meer ruimte nodig hebben. Een grote derde Maasvlakte is er volgens hem niet nodig. “Wel kijken we hoe we slim met de ruimte om kunnen gaan die we nog hebben en waar we nog kleine stukken land kunnen opspuiten.”

Wat is de toekomst voor de Rotterdamse haven?
“De haven is altijd in ontwikkeling, bedrijven zullen verdwijnen, bedrijven zullen schuiven, maar waarschijnlijk als je over de haven vliegt en naar beneden kijkt ziet die er in de toekomst hetzelfde uit, alleen dan komt er waterdamp uit de schoorstenen i.p.v. CO2. Ik hoop dat we binnen 10 jaar 55% CO2-reductie ruim hebben gehaald en zicht hebben op nul uitstoot richting 2050. We kunnen namelijk maar twee dingen doen. Of de transitie omarmen, of het licht uit doen en vertrekken. Dat laatste is geen optie. We hebben al een ontzettende route afgelegd, want onder de motorkap is ontzettend veel veranderd binnen bedrijven”, zegt Castelein trots.

De haventopman is dan ook heel optimistisch over de toekomst van de Rotterdamse haven: “We hebben alles hier in Rotterdam, de middelen, de mensen, het geld, de ambitie. Als het hier niet lukt om de transitie tot een succes te maken, dan gaat het nergens ter wereld lukken”.

Dan moet er wel een opvolger komen voor Allard Castelein, want zijn termijn zit erop en hij stopt op 15 juli. Door de discussie over de hoogte van het salaris voor de nieuwe haventopman is er nu nog steeds geen definitieve opvolger voor Castelein. Onlangs werd bekend dat Boudewijn Siemons zijn functie als COO gaat combineren met die van interim CEO. Castelein is daar zelf kort over: “Toen ik kwam, is mij een aanbod gedaan, goedgekeurd door de aandeelhouders, en dat heb ik geaccepteerd. Het havenbedrijf is van de aandeelhouders, nu vertegenwoordigd door andere mensen, dus zij stellen het beloningsbeleid voor de directie vast. Een discussie daarover is gezond. Wat ik wel zeer betreur is dat er nu nog steeds geen besluit is genomen en dus geen definitieve opvolger is. Dat is niet goed voor de haven”.