Naadloos sluit de Kunsthallezing van Marlies Dekkers aan op de tentoonstelling DIVA in de Kunsthal. De jaarlijkse lezing gaat dit jaar over vrouwelijk ondernemerschap en feminisme, terwijl DIVA de vrouwelijke creativiteit en het grensverleggende vermogen eert.
Een ondernemersavond met een hoge opkomst, het ‘Marlies-effect’! Zie hieronder een sfeerfoto reportage:
Foto’s: Mirjam Lems
Marianne Splint, algemeen directeur Kunsthal Rotterdam:
“We zijn een echt Rotterdams instituut, divers, verrassend en tentoonstellingen van hoge kwaliteit voor een groot publiek. We zijn blij met 300.000 bezoekers per jaar. Ondanks ons grote eigen verdienmodel, hebben we ook partnerschappen nodig, zoals gemeente Rotterdam en daarbij zijn ook ondernemers cruciaal.”
Mai Elmar, voorzitter VNO-NCW regio Rotterdam:
“Creativiteit heeft alles met ondernemerschap te maken. Hard werken – ondernemen – is mooi, geeft inspiratie en kan ons ver brengen. De kracht ervan is om lef te tonen en leiding te nemen daar zit ook kwetsbaarheid én kracht in. Beide elementen vinden we terug in de prachtige tentoonstelling over Diva’s en Divo’s. Het heeft te maken met kunst, creativiteit, ondernemerschap, doorzettingsvermogen en kwetsbaarheid. Kunst en cultuur is belangrijker dan ooit. Creativiteit, het anders dan anders durven denken, zou weleens in samenwerking tot goede oplossingen kunnen leiden. En die zijn broodnodig. We moeten realistisch zijn en zien dat er veel inzet en samenwerking nodig is om verder te komen. Samenwerken is een werkwoord. Laten we elkaar in die kracht nog beter vinden.”
Marlies Dekkers, succesvolle ondernemer en ontwerper. Ze ontwerpt al 32 jaar vernieuwende lingerie en badmode voor en door de vrouw:
“Mijn werk gaat over diva’s, mijn motto en oproep aan vrouwen was en is: ‘Dare to dream, dare to grow, dare to be’ met als doel om vrouwen met meer zelfvertrouwen naar zichzelf te laten kijken. Evenwel, ben ik nu een vrouw in de war en dat licht ik graag zo toe. Mijn werk gaat juist over diva’s, elke dag zet ik me in om vrouwen meer kansen te geven, met gelijke rechten. Opdat vrouwen kunnen ondernemen, in hun kracht staan en actief bijdragen aan de vormgeving van onze samenleving. Dat is mijn hart, mijn passie, mijn leven. Maar we zijn ook ondernemers. We leven in een samenleving die steeds technocratischer en bureaucratischer is geworden, waardoor we verstikt lijken in ESG-regels. De E van Environment, de S van Social en de G van Governance hebben ons in een bijna wurggreep, hoe is dit ontstaan en waar zijn we nou zo uit de bocht gevlogen?
Er zijn vier feministische golven die leiden tot waar we nu staan, elke golf heeft trouwens wel lingerie als symbool. De eerste golf, met het bannen van het korset als symbool, ging om de strijd voor basisrechten, zoals stemrecht en toegang tot onderwijs voor vrouwen. De tweede golf vanaf de jaren ’60 zorgde voor een radicale omslag in vrouwenrechten: persoonlijke vrijheid – dolle mina’s en baas in eigen buik -, recht op zelfbeschikking, seksuele autonomie en gelijkheid op de werkvloer. En niet te vergeten de komst van anticonceptie dat heel veel veranderde. Het tuinpak, het korte kapsel, de androgyne kledingstijl, minimalistische make-up zijn voorbeelden van deze tijd. Vrouwen gingen zich afzetten tegen het vrouw-zijn om zich af te zetten tegen mannen. Traditionele rollen werden ter discussie gesteld, de BH werd verbrand. Vrouwen begonnen hun traditionele idee over vrouwelijkheid te herzien en experimenteerden met mode als middel van zelfexpressie.
De derde golf, vanaf de jaren 90, ging een stap verder door diversiteit, zelfexpressie, seksuele vrijheid en interseksualiteit centraal te stellen. Deze generatie – mijn generatie – wil niet alleen politieke verandering, maar een herdefinitie van de identiteit van vrouwelijkheid. De nadruk op culturele identiteit. Interseksualiteit en seksualiteit werd als bron van kracht gezien. Dat is in mijn werk! Vrouwen konden zelf beslissen hoe ze hun lichaam wilden presenteren en gebruiken. Madonna werd een voorbeeld van female empowerment. Symbool voor deze tijd is bijvoorbeeld het Jean Paul Gaultier-korset met die puntige BH. Ik kon in die tijd als ontwerper met een wit vel gaan schetsen.
De vierde huidige golf: vanaf 2012, ligt de focus op de hervorming van de machtsstructuur, diversiteit, consent, online activisme, aandacht voor seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag. Vrouwen begonnen online massaal ervaringen te delen over seksueel geweld en discriminatie, wat leidde tot wereldwijde bewustwording. Hier komt het onze bedrijven binnen. Bijvoorbeeld het agglomeraat Victoria’s Secret zweeft nu aan de afgrond omdat dit lingeriemerk werd gelinkt aan de zaak-Epstein De #Metoo-beweging zorgde voor ontslag van machtige mannen, hervormingen binnen bedrijfsstructuren en een nieuwe nadruk op het belang van consent en veiligheid op de werkvloer.
Grote bedrijven, instellingen en overheidsorganisaties worden onder druk gezet om transparant te zijn over hun beleid rond seksuele intimidatie en diversiteit. Merken, bedrijven en mediaplatforms worden steeds vaker aangesproken op hun gebrek aan diversiteit. Vanuit deze stroming mogen mannen (androgeen dan wel transgender red.) vrouwenpaskamers in, deelnemen aan vrouwensport en hebben ze toegang tot vrouwengevangenissen. Vanuit deze genderfluïde, gendergelijkheid, is gender is een sociaal construct. Voorstander van genderinclusiviteit zien dit als een overwinning, terwijl tegenstanders spreken van competitievervalsing.
Hier raak ik in de war. Ik vind deze golf gekaapt door de politiek en te radicaal. Het staat nu op heel gespannen voet met vrijheid en excelleren. Door ver doorgevoerde gelijkheid is deze activistisch geworden. Als jij nu in de bedrijfsvoering zegt: ‘Ja maar dat zeg je omdat ik vrouw ben’, zijn we uitgepraat. Het is toch op z’n minst frappant dat juist Trump hiertoe een decreet tekent (er zijn twee genders: man en vrouw; red). Het is van de zotte dat de feministische beweging zo is toegegroeid dat uitgerekend Trump, waarvan wij dachten dat hij de grote vijand was, voor ons opkomt? Omdat we kennelijk zelf niet goed voor onszelf zijn opgekomen.
Vermoedelijk wordt de vijfde golf een soort conservatieve tegenstroom, dat vrouwen tegen de pil zijn, veel kinderen krijgen, anti-woke worden en heel vrouwelijk worden. Maar of dat doorzet, weet ik niet. Ik ben al veel vrouwelijker gaan ontwerpen. Maar voor mijn werk kan ik niet té ver vooruit kijken. Als je te ver vooruit gaat, dan heb je intussen de continu veranderende tijd niet goed gemonitord. ”
Quote van Olivia Rollmann (23), jongste bezoeker van de lezing:
“Als jonge vrouw, opgroeiend in de matrix van de 21e eeuw, bezocht ik vandaag de Kunsthal en haar expositie DIVA, welke je meeneemt in de strijd die vrouwen voor ons hebben moeten overwinnen om ons in onze kracht te laten staan. De expositie viert de creativiteit, de extravagantie van vrouwen, de evolutie van vrouwelijke vormen, maar bovendien wat er achter de borduurring, corsetten, achter de veren van de pauw schuilt. Namelijk een strijd om onszelf te laten zien zoals we zijn. Marlies Dekkers introduceerde de expositie en met haar expertise en ervaring werd me op een rappe, duidelijke en emotionerende manier verteld waarom ik als vrouw vandaag mijn veren kan laten zien zoals ik ze heb. Ook liet ze me nadenken. Over hoe online activisme werkt, over hoeveel woorden er worden gebruikt op het internet, over de betekenis van woke zijn en over cancel-culture. In de tijd van vandaag zijn er veel woorden, zoveel dat we er computers voor in de woestijn neerzetten. Woorden zijn goed, maar daden ook, zoals in de allereerste feministische stroming de protest slagzin. In de overdadigheid van het internet moeten we niet vergeten wat de rode draad was. Ik ben dankbaar voor het rode kant in mijn BH, dankbaar voor het dragen van mijn veren. Laten we ze van iedereen vieren, verder vliegen, en verder dansen en zingen. Dat is de rode daad. Dat is de DIVA in ons.”